
Regelmatig verschijnt hier een column van onze pedagoog Ellen Monteban, waarin zij herkenbare situaties beschrijft en tips geeft voor jonge ouders/verzorgers. Deze keer: Grenzen en regels stellen.
Zo na de zomer, als gezinnen weer vakantietijd met elkaar hebben door gebracht, heb ik als pedagoog van Koningskinderen altijd veel gesprekken met ouders. Zo word ik met regelmaat benaderd door ouders die verzuchten dat hun kind niet luistert en wel erg veel energie en aandacht vraagt met hun ontdekkingsdrang. Als iets niet mag of juist moet, geeft het vaak strijd. Kinderen verkennen hun wereld, proberen alles uit. Dat is maar goed ook, want die drang helpt hen te ontwikkelen. Maar naast aanmoediging van de ouders vraagt het ook afbakenen. Grenzen en regels stellen! Het geeft kinderen duidelijkheid en houvast , maar ook veiligheid en zelfvertrouwen.
Kinderen zoeken de grenzen op. Tot hoever kunnen ze gaan? Het is aan de ouders de grenzen te verschuiven of consequent te zijn. Dit kan tot boosheid leiden bij het kind. Maar als de grenzen gehandhaafd blijven zal er meer rust komen. Omdat de grenzen niet meer overschreden worden, hoeven ze ook niet meer steeds opgezocht te worden. Kinderen en ouders weten wat ze van elkaar kunnen verwachten. En grenzen stellen betekent niet alleen zeggen wat niet mag, maar ook zeggen wat juist wel mag en mogelijk is!
Maar tot hoe ver gaan we met het stellen van grenzen? Teveel verbieden zal een kind kunnen belemmeren in de ontwikkeling. Allereerst moet een regel zinvol zijn. Wat leert een kind ervan of wat wordt voorkomen? Ook moet een regel haalbaar zijn. Wanneer er teveel regels zijn zal een kind zich hier minder van aantrekken of gefrustreerd raken. Geef ruimte en tijd; de belangrijke zaken moeten echter helder zijn. Geef het kind keuzevrijheid binnen de kaders. Oudere kinderen kunnen eventueel meedenken. Als ze zich serieus genomen voelen, zullen ze zich meer houden aan wat wordt afgesproken, want dan zijn de regels ook van henzelf. Het is van belang dat beide ouders dezelfde regels hanteren. Daarbij moeten de regels passen bij de ontwikkeling van het kind (pas vanaf 1,5 jaar snapt een kind regels). Heeft het kind de regels begrepen en waarom is het belangrijk? Als grenzen worden overschreden, is het goed dat er na een waarschuwing consequenties volgen (bv een time-out of onthouding).
Wanneer een kind zich houdt aan de regels en iets uit zichzelf doet, geef het kind een compliment en wijs op het positieve effect op de sfeer in huis!