
Regelmatig verschijnt hier een column van onze pedagoog Ellen Monteban, waarin zij herkenbare situaties beschrijft en tips geeft voor jonge ouders/verzorgers. Deze keer: Prikkelgevoelig?!
Afgelopen kerstvakantie ging ik met mijn gezin een midweek naar de Ardennen. We gingen voor de “digitale detox”en de natuur, na alle (fijne) drukte van de feestdagen. Bij aankomst was het interessant te merken dat we allen even niet wisten wat te doen, nu er ineens niks meer hoefde en er maar zo weinig op ons af kwam wat voor actie zorgde. Maar al gauw kwam er rust en genoot ik van de kinderen die volledig opgingen in hun spel.
De laatste tijd voerde ik voor mijn werk bij Koningskinderen meerdere gesprekken over prikkels en de (hoog)gevoeligheid hiervoor bij sommige kinderen. In onze maatschappij hebben we bijna voortdurend te maken met prikkels; zintuiglijk, emotioneel, rationeel. Meestal worden deze prikkels goed gefilterd en verwerkt en is er niks aan de hand, maar sommige kinderen reageren gevoeliger. Zij worden bijvoorbeeld stil of beschouwend, anderen worden juist druk. Gevoelige kinderen kunnen zich vaak goed inleven in anderen, zijn sfeergevoelig en reageren meestal intuïtief. Ze hebben vaak moeite met verandering en houden niet zo van verrassingen. Zij kunnen door de vele prikkels eerder overprikkeld raken. Wanneer een kind ook nog eens veel van zichzelf eist, ligt overbelasting op de loer. Dit kan zich uiten in lichamelijke klachten, opvallend gedrag of bijvoorbeeld oververmoeidheid. Het is belangrijk dat we (hoog)gevoeligheid niet als een stoornis zien. Hoewel de gevoelighied bij sommige stoornissen ook aan de orde is, beschouwen we het als de aard van de persoon, een karaktereigenschap.
Hoe kunnen we deze kinderen helpen?
-Structuur bieden is belangrijk; gevoelige kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid, voorspelbaarheid en willen weten wat ze kunnen verwachten. Een kalender is een idee en het samen doorspreken van de dag.
– Afspraken maken met betrekking tot de hoeveelheid activiteiten; plan de agenda niet te vol en houd ook ruimte voor “niks” doen.
– Zorg voor een uitlaapklep. Buiten zijn; daar is ruimte en zijn minder prikkels, bewegen, creatief bezig zijn, mits daar niet weer een prestatiedruk aan vast zit. Het hoofd “leeg maken” en de prikkels verwerken.
-Voldoende slaap is onontbeerlijk.
– Bepaal de schermtijd; het lijkt of kinderen even uitrusten als ze met de Ipad zitten, maar ook dan is er een stroom aan prikkels.
– Houd in de gaten wat uw kind meemaakt. Blijf praten en heb oog voor wat uw kind bezig houdt. Het is belangrijk dat het zich begrepen voelt.
– Zorg voor een rustige opgeruimde omgeving; zowel thuis maar ook op school of op het kinderdagverblijf is zo’n plekje belangrijk als daar behoefte aan is.
Ook bij Koningskinderen streven we er naar het kind een rustige basis te bieden. Het dagritme, de rituelen, de persoonlijke band met de pedagogisch medewerkers en de huiselijke inrichting en sfeer, dragen hieraan bij, zodat het kind op zijn gemak kan zijn en zich kan ontplooien.